Funderingsproblematiek in 2 minuten door Koen Westhoff, directeur de Alliantie

Als directeur bij een grote woningcorporatie in Nederland heb ik, net als mijn collega-bestuurders, de verantwoordelijkheid voor veel uitdagingen tegelijkertijd. We moeten duizenden woningen verduurzamen voor 2050, we moeten meer betaalbare woningen beschikbaar stellen en we willen bijdragen aan de leefbaarheid van buurten. Maar er is één probleem dat nu urgent is: de houten paalfunderingen onder onze woningen.

Daarom doe ik een oproep, namens vier woningcorporaties in de regio Amsterdam en RVO. We vragen het bedrijfsleven en kennisinstellingen om innovatief met ons mee te denken en samen te werken om de funderingsproblematiek in Nederland sneller aan te pakken. Dat doe je door mee te doen aan een van onze drie challenges rondom houten funderingen. 

Waar gaat het precies om? Ik leg het uit…

Hoe groot is het probleem?

In Nederland zijn er maar liefst 750.000 woningen met een houten fundering, en de schade aan deze funderingen is bijna onvermijdelijk. In 135 van de 155 Nederlandse gemeenten komen nu funderingsproblemen voor. Met name bij woningen van vóór 1970 in het westen van het land, die met lange houten palen op een dieper liggende zandlaag steunen. Het herstellen van de schade kost bijna een ton per woning en bewoners moeten soms wel anderhalf jaar uit hun huis. Dit is enorm duur en helaas zeer belastend voor de mensen.

Welke schade, verschijnselen en oorzaken zijn er?

Funderingsproblemen zorgen voor scheuren in de woningen, klemmende deuren, scheve lateien en hellende vloeren. Dit is al erg vervelend, maar denk eens aan de impact op het gemoed van bewoners. Hoe lekker zou jij slapen als je weet dat je huis langzaam verzakt? Funderingsproblematiek heeft meerdere mogelijke oorzaken, zoals bodemdaling, klimaat en droogte. Door daling van het grondwater kunnen de houten paalkoppen bijvoorbeeld droog komen te staan, waardoor schimmels de ruimte krijgen. De fundering kan dan binnen 10-20 jaar bezwijken. Zelfs onder water kunnen de houten palen aangetast worden, in dat geval zijn het bacteriën die sluimerend schade veroorzaken.

Hoe werkt funderingsherstel nu?

Het proces van funderingsherstel begint met onderzoek naar de toestand van de fundering, waarna de urgentie voor herstel wordt bepaald. Experts onderzoeken de kwaliteit van de palen en controleren houtmonsters op schimmels, bacteriële aantasting en hardheid. Tijdens de herstelwerkzaamheden moeten de dragende muren ondersteund worden. Hiervoor wordt een betonnen bak aangebracht tussen deze muren, waarbij voldoende werkhoogte moet zijn voor de machines en vakwerkers. Het goedkoopste (op dit moment) is om dan de begane grondvloer eruit te halen en ondiep te graven. Dieper graven is duurder, maar dan wordt er tegelijkertijd soms een kelder gecreëerd. Is de werkruimte veilig en effectief? Dan pas worden de nieuwe palen en wapening geplaatst.

Wat zijn de gevolgen voor bewoners?

Funderingsherstel heeft grote impact op de bewoners en eigenaren van panden. Het gaat vaak om rijtjeswoningen waarbij alle betrokkenen samen tot een aanpak moeten komen. Dit lange proces vraagt om deskundige begeleiding en heeft effect op de sociale verbinding in de straat. Tijdens het herstel zelf, dat maanden kan duren, moeten bewoners hun huis vaak uit. Daarnaast heeft funderingsschade effect op de taxatiewaarde van het huis en kunnen de kosten voor herstel hoog oplopen. Er is wel een landelijk fonds voor duurzaam funderingsherstel, maar niet alle gemeenten zijn lid en hebben toegang.

Help mee en neem een innovatieve opdracht aan!

Kortom, de uitdaging is complex en we willen als woningcorporaties in de regio Amsterdam samenwerken met partijen die (een deel van) de aanpak slimmer, sneller of goedkoper kunnen doen. Wij stellen ons open voor pilotprojecten: er is budget beschikbaar (>€100.000) en we hebben bestaande woningen om in te testen. Als de oplossingen werken, kunnen we zelfs meehelpen bij opschaling in heel Nederland.

Doe mee via een van onze challenges: https://challengehoutenfunderingen.nl/nl/challenges

*Beelden uit deze video oproep zijn onder andere aangeleverd door de Alliantie en vanuit de video 'Als je huis verzakt'.